“Râu tôm nấu với ruột bầu/ Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon”, câu ca dao ca ngợi tình cảm vợ chồng hầu như ai cũng biết, mỗi lần nghe là bất chợt trong anh có chút gì đó nôn nao lắm về những ngày xưa cũ, nhớ đến kỷ niệm đẹp của vợ chồng chúng mình nhất là món ăn vợ nấu – bát canh bầu nấu với tôm.
Quả bầu thuộc họ bầu bí xưa nay được biết đến rất lành tính, còn gọi là bầu nậm, bầu đất, bầu canh…rất thích hợp để ăn trong những ngày hè bởi vị ngọt, vị mát, ăn rất bổ và lại chữa được nhiều bệnh. Bầu thường mọc theo giàn, cũng có nhiều giống bầu khác nhau bởi hình dáng, kích thước của quả. Có quả dài tới một mét, hình trụ, vỏ màu xanh mướt, có quả lại có hình chuông, giữa quả thắt lại, phần dưới và phần trên quả phình to ra trông như hồ lô rất vui mắt.
Nhớ ngày mới cưới nhau, hai đứa bắt đầu cuộc sống mới bằng món quà cưới của hai bên gia đình là mấy chỉ vàng. Căn nhà 3 gian cũ kỹ của bà nội là nơi chung sống đầu đời cuộc sống hôn nhân. Nhà ở quê, mái lợp bằng ngói xi măng, bếp núc cũng chỉ là tạm bợ là một cái kiềng ba chân phía dưới có motor để thổi lửa. Phía trên bếp, anh làm thêm một cái giàn bằng tre để em chất củi. Đơn giản, mộc mạc, nhìn thấy gian bếp là thấy luôn cả nỗi vất vả của gia đình mình thuở xưa.
Mùa hè, em bắc cái ghế đẩu gần giếng nước phía trên là giàn bầu treo lủng lẳng, vừa tận hưởng ngọn gió nồm mát rượi em vừa kể chuyện. Em kể những tháng ngày cực khổ mà em đã trải qua hay nhớ lại kỷ niệm thời yêu nhau của chúng mình. Rồi thỉnh thoảng cả hai phá lên cười vì câu chuyện vui em kể, đôi lúc anh lại trầm ngâm chăm chú nhìn người vợ đáng yêu của mình.
Anh nhớ, ngày xưa nhà mình còn nghèo lắm. Bữa cơm phải nấu bằng bếp củi, nồng mùi khói. Bữa cơm em nấu trong đó có món canh bầu bốc lên thơm lừng xen cùng mùi hương của rơm rạ đầu mùa, của khói bếp mịt mù. Nhà mình hồi đó trồng rất nhiều bầu, những giàn bầu khắp vườn như tấm thảm che nắng. Mấu đứa con nít thường chơi đuổi bắt trốn tìm dưới những giàn bầu ấy, hay đung đưa trên chiếc võng ngửa mặt nhìn lên xem những trái bầu treo lủng lẳng mà nghĩ ngợi về những điều xa xôi. Bất chợt em đi dạy về khuôn mặt ửng hồng vì nắng gắt mồ hôi nhễ nhại, em bảo “anh thích ăn canh bầu không?”. “ Món gì mà em nấu anh đều thích”, anh đáp. Em cười thật duyên rồi đi vào bếp. Anh đứng bên bếp củi với nồi canh nghi ngút khói, anh ngửi thấy mùi thơm thật lạ và thật hấp dẫn… đó là canh tôm nấu với bầu.
Quả thật, giữa ngày hè oi ả, nóng nực có bát canh bầu em nấu khiến bữa cơm thêm ngon miệng, xua tan đi cái nóng của cơ thể. Mùi thơm của bát canh bầu làm ấm cả gian bếp. Anh luôn nhớ cái cảm giác lần đầu tiên được thưởng thức món canh bầu với tôm em nấu ấy. Lát bầu vừa mềm, vừa xanh rất hấp dẫn húp với nước canh rất ngọt cùng với vị thơm của hành ngò, cay của ớt và tiêu làm anh nhớ mãi. Và nhớ nhất những giọt nước mắt cay vì khói bếp trên gương mặt mỏng manh của em. Nhìn những giọt mồ hôi trên trán em, anh thấu hiểu cuộc sống vợ chồng mình còn khó khăn đủ bề mà anh chưa làm gì được để em đỡ vất vả, anh thấy nghẹn ngào. Vì sự nghèo khó, thiếu thốn của ngày xưa cơm canh đạm bạc nhưng chan chứa tình yêu thương, nên món ăn dù đơn giản đến vô cùng vẫn ngon một cách đặc biệt.
Món canh bầu em thường nấu cho bữa cơm gia đình vào mùa hè làm giải nhiệt cái nắng oi bức gió Lào Quảng Trị. Món ăn không sang trọng, cầu kỳ nhưng dường như anh lại chứa đầy kỷ niệm về nó. Mỗi lần em nấu anh đều háo hức, thèm thuồng và mong đến bữa ăn cho rồi. Ở quê, không có thói quen ăn nhà hàng nên lúc nào em cũng chuẩn bị bữa ăn rất tươm tất chu đáo. Anh hằng ngày đi làm về, thương dáng em mỏng manh, tha thướt dịu hiền bên ngọn khói mỏng manh, hăng hắc nấu món ăn cho chồng con ăn cho ấm bụng.
Sau này khi cuộc sống sung túc hơn, anh xây một căn nhà khang trang rộng rãi tặng em và dành hẳn một gian lớn để làm bếp, mua sắm đầy đủ thiết bị, bàn ăn, tủ bếp, bếp ga… Không như ngày xưa góc bếp của em giản đơn, đầy khói bụi, bồ hóng giăng đầy tứ phía, khói vương cả lên khóe mắt, khói vương vấn hôn lấy mái tóc dài óng ả của em mỗi buổi chiều khi em ngồi bên bếp lửa, mắt vẫn thỉnh thoảng đưa về phía con ngõ, đợi bóng dáng quen thuộc về nhà.
Giờ đây giữa cuộc sống mưu sinh hối hả, nhộn nhịp, bon chen khiến con người ta sống trở nên gấp gáp liền tìm đến các quán ăn, nhà hàng. Mỗi lần ăn dĩa cơm bụi anh hồi tưởng lại ngày xưa cũ, nhớ đến nồi canh bầu thơm ngọt mà năm xưa em nấu thường xuyên cho cả nhà thưởng thức, rồi cùng quây quần bên nhau húp sùm sụp. Để rồi anh lại thấy cay cay nơi khóe mắt chợt nhớ em, nhớ quê nhà, nhớ nồi canh bầu của những năm tháng còn nghèo nàn đã góp phần xây dựng tổ ấm gia đình hạnh phúc. Lúc đó anh chỉ muốn về nhà sà vào lòng em, thủ thỉ với em những chuyện vui buồn và được thưởng thức món canh bầu ấy.
Chiều nay, em nấu canh bầu với tôm. Cậu con trai ngồi lắc đầu nguầy nguậy chẳng chịu ăn. Em nhìn anh ăn ngon lành mà thấy lòng nôn nao khó tả, có lẽ trong em đang tràn ngập cái cảm giác bùi ngùi về những ngày đã cũ, những ngày vợ chồng còn khó khăn, vương đầy mùi khói bếp. Em quay sang bảo con trai:
– Ngày xưa, ba mẹ thích ăn món này lắm, món canh bầu rất ngon ngọt con ạ! Con ăn thử mà xem .
Rồi em quay sang tôi, mắt ầng ậng nước:
– Mình ăn bữa này để nhớ lại góc bếp ngày xưa, góc bếp đầy khói bụi anh nhỉ?.
Tôi cười:
– Mà sao bát cơm này anh nghe nhạt nhạt, chắc là tại thiếu mùi hăng hắc của khói đây mà.
Em cười rồi tựa đầu vào vai tôi hạnh phúc. Vợ chồng tôi ngồi cùng nhau trên chiếc bàn ăn sạch sẽ, sáng bóng trong một gian bếp hiện đại, mà sao lòng cứ nhớ mãi về góc bếp ngày xưa. Chợt thấy thương em đến vô cùng. Yêu em thật nhiều, người vợ dịu hiền của anh!
Tác giả: Hoàng Hữu Hóa
